حیاتین بئش هدیهسی
مارک تواین
بیرینجی فصیل
عؤمرون ایلک چاغلاریندا خئییرخواه بیر پری اؤز بوخچاسییلا آدامین یانیندا پئیدا اولدو و دئدی:
- بو بوخچادا منیم هدیهلریم وار، گؤتور اونلاردان بیرینی، قالانلارینا دَیمه! و سئچیمینی ده دوزگون ائت، عاغیللی و مودریک اول! چونکی بو هدیهلردن یالنیز بیری حقیقتاً چوخ دَیرلی و قیمتلیدیر.
بوخچادا بئش هدیه واردی: شؤهرت، سئوگی، وار-دؤولت، حظ، اؤلوم.
جاوان آدام گؤتور-قوی ائتمهدن دئدی:
- چوخ فیکیرلشمگه احتیاج یوخدو، البته، حظ!
او درحال حظی سئچدی و بو گئن دونیادا گنجلیگین خوشلادیغی اَیلنجهلری آختارماغا باشلادی. لاکین بوتون حظ و اَیلنجهلر بیر-بیری نین آردینجا اؤتری، بوش و معناسیز اولدو، بو فانیلیک اونو چوخ مأیوس ائتدی. اَیلنجهلردن هر بیری سوووشوب گئدرکن اونا ریشخندله گولدو. نهایت، آدام دئدی:
بو ایللری یئله وئردیم، بوشونا اوچوب گئتدی ایلک جاوانلیق چاغلاریم. اگر یئنیدن سئچیم ائتمک ایمکانیم اولسایدی، داها عاغیللی سئچیم ائدردیم. ادامه مطلب ...
چگیرتکه
بهروز دهقانی
چئویرن: عباس ائلچین
او ایل محصولوموز یاخشی ایدی. قاباقجا سو یوخ ایدی، محصولوموزون یاریسی قوروموشدو. سونرا یاغیش یاغدی، حاییف کسیلینجه سئل گلیب قاباغینا کئچنی یویوب آپاردی. هر زامان باش وئرن بو بایاغی حادیثهلرین اوستوندن کئچسک او ایل بیزی قورخوداجاق هئچ بیر شئی اولمادی. هامیمیز دیوار دیبنده اوتوروب بوغدالارین سارالماسینی، جانینا دوشوب بیچمهسینی گؤزلهییردیک.
اوزون مودّت ساریسو خستهلیگیندن فلج اولوب ائشیگه چیخا بیلمهین، تندیرین قیراغیندا خانننهمین یانیندا اوتوروب قیشیمیزا یون جوراب توخویان خان باباما، «بو ایل سونبوللرین هرهسینده اون بئش دن وار» دئدیگیمیزده سؤزلریمیزه اینانماییب دئییردی:
- بو یان-یؤرهده کیمسه اون دنهدن چوخ گؤرمهییب. ادامه مطلب ...
دیلنچی
غلامحسین ساعدی
چئویرن: عباس ائلچین
بیرآی اولمامیش اوچ کره قوما گئدیب قاییتدیم. سون کز سانکی ایشلرین کورلاناجاغی اورگیمه داممیشدی آنجاق یئنه گئجه یاریسی سینیق بیر ماشینلا یولا دوشوب دانیئری سؤکولمهمیش سیّد اسداللهین قاپیسیندا ایدیم.
قاپینی دؤیدوکده عزیزخانیم گلدی، منی گؤرونجه چاشیب قاش-قاباق ساللادی. قاپی آغزیندان چکیلنده چاش-باش باخیب دئدی:
- «بؤیوکخانیم بهیم گئتمهمیشدین!؟»
اوزومه گتیرمهدیم، سالام-علئیک ائدهرک ایچری گیریب دالاندان گئچدیم، یئنیجه یوخودان اویانان اوشاقلار، حیطده، حوووض باشیندا ال-اوزلرینی یوماقدا ایدیلر، آیاغا قالخیب منه باخدیلار. دیوارین قیراغیندا اوتوروب بوخچامی یانیما قویاراق اوراداجا قالدیم.
عزیزخانیم یئنه سوروشدو:
-«بؤیوک خانیم دوغرودان گئتمهمیشدین بهیم؟!»
ـ «نییه ننهجان، گئتمیشدیم آنجاق گئنه قاییتدیم.»-دئدیم.
عزیزخانیم دئدی:
- «گئدیب گلهجک ایدینسه، آخی نییه گئتدین ؟ بورادا قالاردین بیزیم ده فیکریمیز دینج اولاردی.»
گولوب دئدیم:
- «ایندی گلمیشم فیکریز دینج اولا، آنجاق ننهجان بوکز بوشونا گلمهمیشم، بیر واجیب ایش اوچون گلمیشم.» ادامه مطلب ...
ساندویچ
غلامحسین ساعدی
چئویرن: عباس ائلچین
قاپی یاریمچیق آچیلدی. موشتریلر دؤندوکده ایریاوزلو اوجابوی ، ائنلیکورک بیر کیشی گؤردولر؛ توتقون بیر گؤزلوک گؤزونه تاخمیش، چال ساچلارینی اؤزنله دارامیشدی. قاپی آراسیندا دورارکن ساندویچچی ایله تزگاهینی گؤزدن گئچیریردی.
سانکی تلفون آچماغا ویا بیر یئرین سالیغینی سورماغا گلمیش ایدی. دؤنوب گؤزآلتی یئیین-یئیین ساندویچ یئینلره باخدی. ایکی کؤنوللو ایدی، نه قاییتماق ایستهییردی نه ده ایچرییه گئچمک. سونوندا قاپینی ایتهلهییب ایچری گیردی. اگنینده اولدوقجا یاراشیقلی سورمهیی پالتاری، آیاغیندا ایسه اینجه باشماقلاری وار ایدی. آغ بیر مندیلی بارماقلارینا ساریب بورمالاییردی. دوکانین کیفیرلیگیندن اورگی بولانمیش کیمی ایدی.
ادامه مطلب ...درس کلاسی
غلامحسین ساعدی
چئویرن: عباس ائلچین
بیزی سینیق-سالخاق بیر کامیونون ایچینه تپمیشدیلر؛ چالا-چوخوردان گئچنده چرچیوهسی آچیلیب بیر هوْوردان ییغیلیردی، بیزسه اوست-اوسته بوشالیر، ییخیلماماق اوچون بیربیریمیزدن یاپیشیردیق. سانکی انگی آردیجیل آچیلیب یومولان آنجاق چئینهییب اودماغا حؤوصلهسی اولمایان بیر جاناوارین آغزیندا ایدیک. گونش بوتون گؤیو توتموشدو؛ چئورهسینه فیرلانیردی؛ سولوق آلیب وئریردی؛ وئردیکجه ده اود یاغدیردی تپهمیزه. هامیمیز لؤهلهییردیک. آچیلی آغیزلارلا بیربیریمیزه باخیردیق. کیمسه، کیمسهنی تانیمیردی. یاشید دئییلدیک.اؤنومده اون دؤرد یاشلی بیر اوغلان اوتورموشدو. یانیمدا یورغونلوقدان تاخما دیشلرینی چیخاردیب اوْووجوندا ساخلایان بیر قوجا کیشی وار ایدی، قیرخ یاشلی بیر کیشی ایسه باشینی قوللاری ایله سیم-سیخی دوگونلهدیگی دیزلرینه قویموشدو. هامی دوگونلنمیشدی. هامی یارالی-خورالی ایدی. آلتمیشدان چوخ کیشی ایدیک. هامی جیر-جیندیر، توز-تورپاق ایچینده ایدی، تکجه بیر نئچهمیزین آیاغیندا باشماق وار ایدی. هامیمیز سوسغون ایدیک؛ آج ایدیک؛ سوسوز ایدیک. کامیون یولون دؤنگهلریندن گئچنده چوخلو توز-تورپاق قوپاریر، هر کس ده اؤسکوروب آغزیندان بیر پارچا پالیق ائشیگه آتیردی. ادامه مطلب ...
منی وورسالار...
غلامحسین ساعدی
چئویرن: عباس ائلچین
بیر آی بویونجا نئجه چاشقین و اوزگون اولدوغوموزا کیمسه اینانماجاق. بیربیریمیزی تانیدیغیمیز "ایکینجی" بؤلمهدهکی اوشاقلارین چوخو ، حیزب شؤعبهلرینین بیرینده دابان دؤگوب جان چکیردیک. همیشه بئله سانیردیق حساب-کیتاب اوزوندن بیزی دنلهییب بو ایتدامیندا یان-یانا باسیبلار. آنجاق بیزیم داوارنیشیمیز گؤزتچی و دوستاقچیلارا قارشی سانکی اؤنجهدن بیربیریمیزی هئچ تانیمیریق، تکجه بیر دامدا اولدوغوموزدان بیر سوفره باشیندا اگلشیب بیربیریمیزله دردلشیریک کیمی ایدی. بیر گؤزتچی تاپیلاندا سوسماق یئرینه بیری باشلاییردی یاشاییشینا گؤره چرنلهمگه، دیگری ایسه باشقاسینین آد-سانیندان ایش-پئشهسیندن سوروشماغا.گؤزتچینین دوداغیندا لاغلی گولوش گؤرمهیینجه آرخایین اولوردوق طرف بیزیم تشکیلاتی ایلیشگیمیزین اییینی آلماییب. ادامه مطلب ...
طوطو قوشو
سلیمان ثانی آخوندوف (1936-1875)
بیری واردی، بیری یوخدو بیر چال-چپری داغیلمیش، گوللری سولوخموش، آغاجلاری یاری قوروموش بیر کؤهنه باغ واردی. باغین قوشلاری بو خارابادا چوخ مشققت ایله گون کئچیریردیلر. گونلرین بیر گونونده بو باغا هارادانسا بیر بولبول اوچوب گلدی و بیر نئچه نغمه اوخوماقلا باغداکی قوشلاری باشینا جمع ائتدی. قوشلار ییغیلان کیمی بولبول اونلارا بیر فصیح و بلیغ نیطق سؤیلهدی. بو نیطقدن قوشلار بیر شئی آنلامادیلارسا دا، یئنه چوخلاری آلقیشلاییب "احسن! احسن!" دئدیلر. سونرا بولبول اؤزونون گؤزل ویلایتلرینی بوراخیب بو باغا گلمک قصدینی بیان ائتدی و دئدی:
- منیم عزیز قارداشلاریم! من یاشیل چمنلری، لالهزار گولشنلری بوراخیب بو ویرانهیه گلدیم کی، سیز بدبخت قارداشلاریمی دا اؤزوم کیمی موسیقی ایشلرینه آشنا ائدیم.
وطن قوخوسو...
قنیره پاشایئوا
بیر اؤزگورلوک حکایهسی
-نه دوشونورسن؟ دئیه سوروشدو ماوی قانادلی قوش.
یاشیل قانادلی قوش بیر آز داها باخدی شوشهدن چؤله. بیر قفس ایچریسینده بو ائوه گتیریلمهلرینین اوزریندن خئیلی بیر زامان کئچمیش ایدی. هئچ ده موتلو دئییلدی دؤرد دیوار آراسیندا اولماقدان. داها دوغروسو قیزیل رنگینه بویانمیش بزکلی قفسیندن.
باشینی چئویردی یولداشینا.
-چؤلده اوچماق نئجه اولاردی اؤزگورجه؟ دئیه سوروشدو.
ماوی قانادلی قوش یولداشینا باخدی. سؤیلهدیکلری چوخ غریبه گلیردی.
-چؤلده اوچماقمی؟ سن دلیسنمی؟ بیز چؤلده یاشایا بیلمهریک کی!
یاشیل قانادلی قوش گولومسهدی. آنجاق غملی ایدی. تکرار چؤلو ایزلهمگه باشلادی. ماس-ماوی گؤیاوزونه باخدی. یاشیل آغاجلارا تک-تک گؤز گزدیردی. آغاج بوداقلاریندا ماهنی اوخویان اؤز سویداشلارینا تک-تک گؤز گزدیردی. اونلارا غیبطه ائتدی. ایچیندن، "من ده سیزلر کیمی اؤزگور اولسایدیم، نه قدر ده گؤزل اولاردی" دئیه کئچدی.
ماوی قوش اوتاغینین ایچریسینده بیر اوچوش گزدیکدن سونرا قفسینین ایچینه گیردی. سوقابیندان بیر ایکی قورتوم سو ایچدی. قفسیندن چیخیب تکرار یولداشینین یانینا قوندو. یولداشی هله چؤلو ایزلهییردی. اوزون سوره سسسیزجه ایزلهدیلر چؤلو. یاشیل قانادلی قوش یولداشینا دؤندو.
-صاحیبیمیز پنجرهنی آچدیغیندا بیر فورصت تاپیب قاچاجاغام. اؤزگورجه قاناد چیرپاجاغام ماوی گؤیده. آغاجلارین بوداقلاری آراسیندان منه سسلنن یولداشلاریملا صؤحبت ائدهجگم.
ماوی قانادلی قوش قایغیلاندی. یولداشینین سؤیلهدیکلری چوخ خوشونا گلمهمیشدی. صاحیبی بیلهلرینه اوتاقدا گزمهلری اوچون ایجازه وئرمیشدی. اوتاغینین ایچینده اؤزگور ایدیلر. یئمکلری ده، سولاری دا زامانیندا وئریلیردی. داها نه ایستهیه بیلردی کی؟
ایکی قوش قفسلرینه گیردیلر. چوخ کئچمهدن گلدی صاحیبلری. اوتاغی هاوالاندیرماق اوچون آچدی پنجرهنی. یاشیل قانادلی دیقتله صاحیبینی ایزلهدی. صاحیبینین بیر آنلیق دالغینلیغیندان فایدالاندی. سسسیزجه چیخدی قفسیندن. یولداشینین "دایان" دئمهسینه فورصت وئرمهدن آچیق پنجرهدن اؤزگورلوگه قاناد چیرپدی. صاحیبی فرقینه وارمادی اولانلارین. بیر آز سونرا باغلادی آچدیغی پنجرهنی. ماوی قانادلی یاخینلاشدی شوشهیه. یولداشینی آختاردی گؤزلری.
یاشیل قاناد چوخ موتلو ایدی. اؤزگورجه قاناد چیرپیردی. اؤزگورلوگون دادینی چیخاردیردی. اونون اوچون اؤزگورلوکدن داها گؤزل نه اولا بیلردی؟ آغاجلارین آراسیندا اؤزگورجه اوخویان یولداشلاری نین یانینا گئتدی. اونلارلا صؤحبت ائتمک ایستهدی. بوداقلارین آراسینداکی قوشلار هاوالاندیلار بیر-بیر. نییه گئتدیکلری آنلامادی یاشیل قانادلی قوش. تکرار هاوالاندی ماوی گؤیه دوغرو. چوخ موتلو ایدی. اؤزگورلوک نه قدر ده گؤزل بیر دویغو ایدی.
چیلغینجا قاناد چیرپدی. کیم بئله بیلردی کی بو قاناد چیرپیشلارین سون چیرپینیشلار اولاجاغینی. بولودلارین آراسیندان بیر قیرغی، اؤزگورجه اوچان یاشیل قانادلی قوشون اوزرینه دوغرو شیغیدی. یاشیل قانادلی نه اولدوغونو آنلامادی ایلک اؤنجه. قیرغینین جایناقلاری نین آراسیندا تاپدی اؤزونو. توزاغا دوشمودو، قورتولوشو یوخ ایدی آرتیق. ماوی گؤیده اؤزگورجه گزدیگی آنلار گلدی عاغیلینا. قیسا بیر سوره اولسا دا چوخ موتلو اولموشدو. قیرغینین جایناقلاریندا اولدوغونو سایمادان اوزونده بیر گولومسمه یاراندی . بو اؤزگورلوگو دویا -دویا یاشادیغی آنلارا عایید بیر گولومسهمه ایدی.
اولانلاری شوشهدن ایزلهین ماوی قانادلی قوش یولداشینین دورومونا اوزولدو.
-بیر آنلیق اؤزگورکوک اوچون حیاتینی وئرمگه دَیردیمی؟ صاحیبیمیز بیزه بیر اوتاق دولوسو اؤزگورلوک وئرمیشدی حالبوکی.
ماوی قانادلی قوش، یاشیل قانادلی قوشون باشینا گلهجکلرینی تخمین ائده بیلیردی. آنجاق یاشیل قانادلی نین اوزونده گؤرونن گولومسهمهیه بیر آنلام وئره بیلمهدی.
دَیرلی اوخوجولاریمیز سیزجه بیر آنلیق اؤزگورلوک اوچون دَیردیمی؟
یازان: علی ایرماک
کؤچورن: عباس ائلچین
حئیوانلار تارلاسی
یازان: جورج اورول
چئویرن: عباس ائلچین
بیرینجی بؤلوم
مانور تارلاسینین آغاسی بای جونز، گئجهلهیین تویوقلارین اینینین قاپیسینی باغلایاندا، اسریکلیکدن باجانی توتماغی اونوتدو. فنرینین ایشیغی دام دوواردا اویناقلایارکن ساللانا-ساللانا آولونون اورتاسیندان گئچهرک تارلا ائوینین قاپیسینین ائشیگینده چکمهلرینی چیخاردیب سون بارداغینی دهلیزدهکی آرپا سویو کوپوندن ووراندان سونرا بایان جونزون خورولتوسو گلن اوتاغا گئچدی.
یاتاق اوتاغینین ایشیغی سؤنونجه، تارلانین بوتون یاپیتلارینی جوشقولو بیر قیمیلداما بورودو،گون بویو «آغ قابان» اؤدولونو قازانمیش، قوجا مئیجیرین اؤتن گئجه گؤردوگو ایلگینج یوخوسوندان دانییشیلمیشدیر. قوجا مئیجر یوخوسونو باشقا حئیوانلارا آچیقلایاجاغینی سؤیلهمیشدی. حئیوانلار، بای جونزون گؤزون ایراق گؤرونجه بؤیوک آمباردا بولوشاجاقلارینی آنلاشمیشدیلار . قوجا مئیجر( او اسکیدن بری یاراشیقلی مئیجر آدیله تانینمیشدیر) چوخ سایغیدگر بیر دونقور ایدی. تارلادا، هرکیمسه، بؤیوکلو- کیچیکلی یوخولاریندان بیر هاویر ووروب اونون سؤزلرینی ائشیتمگه کؤنوللو ایدی. قوجا مئیجر، بؤیوک آمبارین دیبینده ساماندان قایریلمیش قالدیریمین اوستونده، تاواندان آسلانمیش فنرین ایشیغینین آلتیندا دایانمیشدی. اونون اونایکی یاشی وارایدی. بو یاخینلاردا آزجا کؤکلسهده، هلهده بویولهییجی اسکی گؤرکمینی ایتیرمهمیشدی. قابان دیشلرینین کسیلمهدیگینه باخمایاراق او چوخ اوسلو، سئویملی گؤرونوردو. قیسا بیر سوره ایچینده، حئیوانلار بیرهر- بیرهر یئتیشیب اؤز یئرلرینه یئرلشدیلر. اؤنجه اوچ ایت گلدی؛ بولوبئل، جئسی بیرده پینچئر. سونرا دونقوزلارچاپاراق گلیب قالدیریمین اؤنونده یئرلشدیلر. تویوقلار آچییشقانین بارماقلیقلاریندا اوتوردولار. گؤیرچینلر پیریلداشاراق چاتینین آلتینداکی تیره قوندولار. اینکلر ایله قویونلار، دونقوزلارین آرخاسیندا آغناییب گَوشهمگه باشلادیلار. ایکی آرابا آتلاری؛ کلووئر ایله باکسئر، باشقا کیچیک حئیوانلاری آیاقلاری آلتیندا آیاقلاماسینلار دئیه یاواش-یاواش آددیملایاراق اوراداکیلارا قوشولدولار.کلووئر، اورتا یاشلارینا یاخینلاشان آناج، سمیز بیر قیسراق ایدی.دؤرد دایچا دوغدوقدان سونرا آرتیق اسکی بوی بوخونونو ایتیرمیشدی. باکسئر، قوجامان بیر آیغیر ایدی. اون سگگیز قاریش بویو اولوب ایکی آتجا گوجو وارایدی. آلنینین قاشقالیغی اونا مایماقجا بیر بیچیم وئرمیشدی.گئرچکدنده چوخ اوسلو بیریسی ساییلمازدی. بونونلا بئله، او چالیشقانلیغی، دؤنمزلیگی ایله، هامینین سایغیسینی قازانمیشدی. آتلاردان سونرا، آغ اوغلاق موریئل ایله بئنجامین آدلی ائششک گلدیلر. بئنجامین تارلانین ان یاشلی حئیوانی ایدی. او، اتی آجی، دیلی آجی بیر حئیوان ایدی.چوخ چتین دانیشاردی؛ دانیشاندا ایسه کیمسه اونون نه دئدیگینی آنلامازدی.اؤرنگین،او دئیردی: « تانری میلچکلری قووماق اوچون منه قویروق وئریب آنجاق دوزو بوایدی نه قویروق اولاردی نهده میلچک». تارلاداکی حئیوانلارین آراسیندا تکجه او ایدی ایندییهدک هله گولمهمیشدی.ندنینی سوروشوندا ایسه، گولمهلی بیرشئیین اولمادیغینی سؤیلردی. آچیقجا دیله گتیرمهدیگینه باخمایاراق او باکسئره وورغون ایدی. اونلار سود گونلرینی هئپ بیرلیکده گئچیردیب باخچانین اؤتهسیندهکی کیچیک اوتلاقدا قونوشمادان یان یانا گزهرک اوتلایاردیلار.