چاکرا

 

​

چاکرا

چاکرا (سانسکریت. चक्र؛ تبت.khorlo؛ چین. 轮) سانسکریت منشالی سؤز اولوب چارخ، دؤنوش معناسینا گلیر.[1][2] هیندو عادت‌لرینه و بعضی اینانج سیستم‌لرینه گؤره اینسانین انرژی مرکزلری‌نین گیرداب فورماسیندا دؤنن انرژی نؤقطه‌‌لریندن عیبارت اولدوغونا اینانیلدیغی اوچون اونلارا بو آد وئریلمیشدیر.[3]

  چاکرا هیند فلسفه‌سی و بعضی اوخشار آسیا مدنیت‌لرینده اینسان بدنینده مؤوجود اولان متافیزیکی و یا بیوفیزیکی انرژی‌نین علاقه  نؤقطه‌‌سی اولاراق قبول ائدیلیر. یوقا اوستالاری اینسانین گؤرونن فیزیکی مؤوجودلوغوندان علاوه  داها حساس بیر اورقانیزمه صاحیب اولدوغونو ایدیعا ائدیرلر. بیز ایسه بونو آنجاق بعضی اؤزل وزی‌ت‌لرده دویغولاریمیزین واسیطه‌سی ایله سئزه بیلریک. 

  اصلینده بدنیمیزده بیر چوخ واجیب چاکرا اولدوغو دوشونولور: مثلا، اوووج‌لارین ایچینده، دابان‌لاردا، دیز قاپاق‌لاریندا، دیرسک‌لرده اولان چاکرالار دیگرلرینه گؤره داها واجیبدیر. آما اساس چاکرا مرکزلری بدنیمیزده اونورغا بویونجا سیرالانیر. 

  هیند فلسفه‌سینه گؤره اینسانین باشی‌نین اوستونده موثبت بیر آخین، اونورغا سومویونون آلتیندا، بوزدومده منفی بیر آخین واردیر. بو ایکی  "قوطب‌" آراسیندا دؤور ائدن الکتریک گوجو  "حیات" دیر.  

استاد شهریار: انس و جن ( با ترجمهٔ فارسی)

انس و جن ( با ترجمهٔ فارسی)

بار ایلاها سن بیزه وئر بو شیاطیندن نجات

اینسانین نسلین کسیب ، وئر اینسه بو جیندن نجات

بیزدن آنجاق بیر قالیرسا ، شیطان آرتیب مین دوغوب

هانسی رؤیا ده گؤروم من ، بیر تاپا میندن نجات

بئش مین ایلدیر بو سلاطینه گرفتار اولموشوق

دین ده گلدی ، تاپمادیق بیز بو سلاطیندن نجات

بیر یالانچی دینده اولموش شیطانین بیر مهره سی

دوغرو بیر دین وئر بیزه وئر بو یالان دیندن نجات

هر دعا شیطان ائدیر ، دنیا اونا آمین دئییر

قوی دعا قالسین ، بیزه سن وئر بو آمیندن نجات

ارسینی تندیرلرین گودوشلاریندا اویناییر

کیمدی بو گودوشلارا وئرسین بو ارسیندن نجات

یا کرم قیل ، کینلی شیطانین الیندن آل بیزی

یا کی شیطانین اؤزون وئر بیرجه بو کیندن نجات

اؤلدورور خلقی ، سورا ختمین توتوب یاسین اوخور

بار ابلاها خلقه وئر بو حوققا یاسیندن نجات

شورویدن ده نجات اومدوق کی بیر خئیر اولمادی

اولماسا چای صاندیقیندا قوی گله چیندن نجات

من تویوق تک ، اؤز نینیمده دوستاغام ایللر بویو

بیر خوروز یوللا تاپام من بلکی بو نیندن نجات

" شهریارین"دا عزیزیم بیر توتارلی آهی وار

دشمنی اهریمن اولسون ، تاپماز آهیندن نجات

ترجمهٔ فارسی

بار خدایا تو ما را از چنگ این شیاطین نجات بده

نسل انسان را بریده : انسان را از چنگ این جن نجات بده

از ما اگر یکی می ماند ، شیطان هزار می زاید و اضافه می شود

در کدام رویا می توانم ببینم ، که یک از چنک هزار نجات یابد

پنج هزار سال است که گرفتار این سلاطین شده ایم

دین هم آمد ، از چنگ سلاطین نجات پیدا نکردیم

یک دین دروغین هم یکی از مهره های شیطان شده است

دینی حقیقی به ما بده ، ما را از این دین دروغین نجات بده

هر دعائی که شیطان می کند ، دنیا آمین می گوید

بگذار دعا بماند ، تو به ما را از چنگ آمین نجات بده

کارد ( تنورشان ) داخل کوزه شان می رقصد

کیست که این کوزه ها را از چنگ کارد تنور نجات دهد

یا کرم کن ، از چنگ شیطان کینه توز نجاتمان بده

یا که خود شیطان را از چنگ این کین نجات بده

مردم را می کشد ، سپس برایش ختم گرفته و یاسین می خواند

بار خدایا خلق را از چنگ این یاسین و حقه نجات بده

امید نجات از شوروی داشتیم که خیری ندیدیم

یکباره بگذار در صندوقچه چای از کشور چین نجات بیاید

من مانند مرغی ، سالهاست که در لانه خود زندانیم

خروسی بفرست تا بلکه از این زندان نجات یابم

عزیز من « شهریار » هم آهی پر اثر دارد

دشمنش اهریمن هم باشد نمی تواند از آه او نجات یابد

​ آلبان‌لارین دیلی و الیفباسی باره ده بیر نئچه سؤز

​

آلبان‌لارین دیلی و الیفباسی باره ده بیر نئچه سؤز 

بختیار تونجای  

  آذربایجان تورکلری‌نین اتنوگنزینده یاخیندان ایشتیراک ائتمیش آلبان‌لار اساسا قوزئی آزبایجاندا، او جومله‌دن غربی آذربایجاندا (بوگونکو ائرمنیستاندا)، ائلجه ده داغیستاندا و بوگونکو گورجوستانین بورچالیدان تیفلیسه قدر اوزانان گئنیش اراضی‌لرینده مسکون‌لاشمیش و بو اراضی‌لرده یاشایان دیگر سویلاری اؤز اطرافیندا بیرلشدیره‌رک، تاریخی منبع‌لرده  "‌آلبانیا‌"  آدی آلتیندا یاد ائدیلن دؤولت قورموشدولار.  "‌کیتابی-دده قورقود‌" دا آلبان‌لاردان تورک خالق‌لاریندان بیری کیمی صؤحبت آچیلیر و اثرین باش قهرمان‌لاریندان قازان خان آلپان‌لارین، یعنی آلبان‌لارین باشچیسی کیمی یاد ائدیلیر. شرق‌شوناس عالیم سلیمان علی‌یاروف بو باره ده یازیر:  "‌دده‌م قورقود‌"  کیتابی‌نین آراشدیریلماسی آذربایجاندا اوزون سورن اتنو-تاریخی اینکیشافین یئنی،  "‌گؤزله نیلمز‌"  بیر آخارینی اوزه چیخارمیشدیر. درسدن نوسخه‌سینده 4-جو بویدا قازان خان اوودا اولارکن جاسوس اؤز تکورونه بئله بیر خبر گتیریر:  " هئی، نه اوتورورسان؟ ایتوٌنی اوُلاتمایان، چتوٌگینی مؤولاتمایان آلپان‌لار باشی قازان اوغلانجوغو ایله سرخوش اولوب یاتورلار"  (1. 142).  "آلپان‌لار"  اتنیک آدی‌نین باشقا بیر یئرده ده ایشلنمه‌سی بو آنلاییشا دیقتله یاناشماغی طلب ائدیر. 7-جی بویدا اوخویوروق:   آغ-بوز آتلار چاپدیروُر آلپان‌لار گؤردوم، آغ ایشیقلی آلپ‌لاری یانیما سالدوم. بوتون تدقیقاتچی‌لار سانکی گؤزلرینه اینانمایاراق بورادا ایشلنن  "آلپان‌لار"  سؤزونو  "آلپ‌لار"  کیمی اوخوموشلار. کیتابین روسجا چاپیندا ایسه آلپین سینونیمی اولان  "vityazi"  شکلینده چئوریلمیشدیر. 

Kitap-Ğabdulla Tuqay

Kitap

Ğabdulla Tuqay

Hiç tä küñlem açılmaslıq eçem poşsa,

Üz-üzemne kürälmiçä, ruxım töşsä,

Cäfa çiksäm, yödäp betsäm, bu başımnı

Quyalmıyça canğa cılı hiçber töşkä;

Xäsrät soñra xäsrät kilep almaş-almaş,

Küñelsez uy belän tämam äylänsä baş,

Küzläremdä kibep tä citmägän bulsa

Xäzer genä sığlıp-sığlıp yelağan yäş, —

Şul vaqıtta min qulıma kitap alam,

Anıñ izge säxifälären aqtaram;

Räxätlänep kitä şunda canım, tänem,

Şunnan ğına därtläremä därman tabam;

Uqıp barğan härber yulım, härber süzem

Bula minem yul kürsätküçe yoldızım;

Söymi  başlıym bu dön’yanıñ vaqlıqların,

Açıladır, nurlanadır küñlem, küzem;

Ciñellänäm, mäğsumlänäm min şul çaqta,

Räxmät äytäm uqığanım şul kitapqa;

Işanıçım arta minem üz-üzemä,

Ömid berlän qarıy başlıym bulaçaqqa.

کلاسیک اؤزبک شاعیر‌لری : یاشام و یارادیجی‌لیقلاری

کلاسیک اؤزبک شاعیر‌لری :

یاشام و یارادیجی‌لیقلاری

• دوُربک (15.نجی عصر)
• آتایی (15.نجی عصر)
• سکّاکی (15.نجی عصر)
• یوسف امیری (15.نجی عصر)
• گدایی (15.نجی عصر)
• توردی (17.نجی عصر)
• عمرخان (18.نجی عصر)
• گولخانی (19.نجی عصر)
• فرقت (19.نجی عصر)
• بیانی (19.نجی عصر)
• مقیمی (19.نجی  عصر)