حئیوانلار تارلاسی - جورج اورول (رومان + فیلم)

حئیوانلار تارلاسی

یازان: جورج اورول

چئویرن: عباس ائلچین

بیرینجی بؤلوم

              مانور تارلاسی‌نین آغاسی بای جونز، گئجه‌‌له‌‌یین تویوقلارین اینی‌نین قاپیسینی باغلایاندا، اسریکلیکدن باجانی توتماغی اونوتدو.  فنری‌نین ایشیغی  دام دوواردا  اویناقلایارکن ساللانا-ساللانا آولونون  اورتاسیندان گئچه‌رک تارلا ائوی‌نین  قاپیسی‌نین ائشیگینده چکمه‌لرینی چیخاردیب سون بارداغینی دهلیزده‌کی آرپا سویو  کوپوندن ووراندان سونرا  بایان جونزون خورولتوسو گلن اوتاغا گئچدی.

              یاتاق اوتاغی‌نین  ایشیغی سؤنونجه، تارلانین بوتون  یاپیتلارینی جوشقولو بیر قیمیلداما بورودو،گون بویو «آغ قابان» اؤدولونو قازانمیش، قوجا مئیجیرین اؤتن گئجه گؤردوگو ایلگینج یوخوسوندان دانییشیلمیشدیر. قوجا مئیجر یوخوسونو باشقا حئیوانلارا آچیقلایاجاغینی سؤیله‌میشدی. حئیوانلار، بای جونزون گؤزون ایراق گؤرونجه بؤیوک  آمباردا بولوشاجاقلارینی  آنلاشمیشدیلار . قوجا مئیجر( او اسکیدن بری یاراشیقلی مئیجر آدیله تانینمیشدیر) چوخ سایغی‌دگر بیر دونقور ایدی. تارلادا، هرکیمسه، بؤیوکلو- کیچیکلی یوخولاریندان بیر هاویر ووروب اونون سؤزلرینی ائشیتمگه کؤنوللو ایدی. قوجا مئیجر، بؤیوک آمبارین دیبینده ساماندان  قایریلمیش  قالدیریمین اوستونده، تاواندان آسلانمیش فنرین ایشیغی‌نین آلتیندا دایانمیشدی. اونون اون‌ایکی یاشی وارایدی. بو یاخینلاردا آزجا کؤکلسه‌ده، هله‌ده بویوله‌ییجی اسکی گؤرکمینی ایتیرمه‌میشدی. قابان دیشلری‌نین کسیلمه‌دیگینه باخمایاراق او چوخ اوسلو،  سئویملی گؤرونوردو. قیسا بیر سوره ایچینده، حئیوانلار  بیره‌ر- بیره‌ر یئتیشیب اؤز یئرلرینه یئرلشدیلر. اؤنجه اوچ ایت گلدی؛ بولوبئل، جئسی  بیرده پینچئر. سونرا  دونقوزلارچاپاراق گلیب قالدیریمین اؤنونده یئرلشدیلر. تویوقلار آچییشقانین بارماقلیقلاریندا اوتوردولار. گؤیرچینلر پیریلداشاراق چاتی‌نین آلتینداکی تیره قوندولار. اینکلر ایله قویونلار، دونقوزلارین آرخاسیندا آغناییب گَوشه‌مگه باشلادیلار. ایکی آرابا آتلاری؛ کلووئر ایله باکسئر،  باشقا کیچیک حئیوانلاری آیاقلاری آلتیندا آیاقلاماسینلار دئیه یاواش-یاواش آددیملایاراق اوراداکیلارا قوشولدولار.کلووئر، اورتا یاشلارینا یاخینلاشان آناج، سمیز بیر قیسراق ایدی.دؤرد دایچا دوغدوقدان سونرا آرتیق اسکی  بوی بوخونونو ایتیرمیشدی. باکسئر، قوجامان بیر آیغیر ایدی. اون سگگیز قاریش بویو اولوب ایکی آتجا گوجو وارایدی. آلنی‌نین قاشقالیغی اونا مایماقجا بیر بیچیم وئرمیشدی.گئرچکدن‌‌ده چوخ اوسلو بیریسی ساییلمازدی. بونونلا بئله، او چالیشقانلیغی، دؤنمزلیگی ایله، هامی‌نین سایغیسینی قازانمیشدی. آتلاردان سونرا، آغ اوغلاق موریئل  ایله بئنجامین آدلی ائششک گلدیلر. بئنجامین تارلانین ان یاشلی حئیوانی ایدی. او، اتی آجی، دیلی آجی بیر حئیوان ایدی.چوخ چتین دانیشاردی؛ دانیشاندا ایسه کیمسه اونون نه دئدیگینی آنلامازدی.اؤرنگین،او دئیردی: « تانری میلچکلری قووماق اوچون منه قویروق وئریب آنجاق دوزو بوایدی نه قویروق اولاردی نه‌ده میلچک». تارلاداکی حئیوانلارین آراسیندا تکجه او ایدی ایندی‌یه‌دک هله گولمه‌میشدی.ندنینی سوروشوندا ایسه، گولمه‌لی بیرشئیین اولمادیغینی سؤیلردی.   آچیقجا دیله گتیرمه‌‌دیگینه باخمایاراق او باکسئره وورغون ایدی. اونلار سود گونلرینی هئپ بیرلیکده گئچیردیب باخچانین اؤته‌‌سینده‌کی کیچیک اوتلاقدا قونوشمادان یان یانا گزه‌رک اوتلایاردیلار.

 آردینی اوخویون

Əli və Nino- Qurban Səid - 37 dildə nəşr olunan kitabın cildləri

​​​

Əli və Nino

Qurban səid

Əsərin qısa məzmunu

Əsərdəki hadisələr Rusiya inqilabı, müstəqil və demokratik Azərbaycanın qurulması və Qızıl Ordunun Bakını işğal etdiyi dövrləri əhatə edir. Hadisələrin cərəyan etdiyi əsas məkan isə "tərəqqi etmiş" Qərb və "geridə qalmış" Şərqin qovuşduğu Bakıdır.

Əli xan Şirvanşir rus məktəbində təhsil alan əsilzadə müsəlman gəncidir. Ailəsinin tamamilə şərq-müsəlman adət-ənənələrinə sadiq olmasına baxmayaraq, Əli oxuduğu məktəb və Qərb-xristian dünyasına məxsus olan gürcü qızı Ninoya bəslədiyi məhəbbətinin təsirindən Avropa təsirinə məruz qalmışdır. Lakin bununla belə Nissembaum öz əcdadlarının adət-ənələrinə ömrü boyu sadiq qalacaq, Azərbaycanın müstəqilliyi uğründa həyatını qurban verəcək əsl azərbaycanlı vətənpərvər gənc Əli obrazını yaradır.

Əsərdə Əlinin Ninoya məhəbbəti və Əli xan Şirvanşirin Dağıstan, Qarabağ, Gürcüstan və İrana səyahətlərindən söhbət açılır. Məktəbi bitirdikdən sonra Əli və Nino evlənmək qərarına gəlirlər. Əlinin atası qadınlara, xüsusən başqa dinə məxsus qadına qarşı mühafizəkar fikirlərinə baxmayaraq nigahı dəstəkləyir. Ninonun atası isə əvvəlcə tərəddüd edir, lakin erməni əsilli dostunun məsələyə müdaxiləsi ilə sonda mövqeyini yumşaldır.

Hadisələr həmin erməninin Ninoya aşiq olması və hiyləgərliklə onu qaçırmasından sonra dramatik xarakter alır. Əli dininin qaydalarına uyğun olaraq xain ermənini öldürür, lakin Ninoya əl qaldırmağa cürət etmir. Əli erməninin yaxın qohumlarının gözlənilən intiqamından yaxa qurtarmaq üçün Bakını tərk etməli olur.

Aylar sonra Nino Əlini ucqar kəndlərin birində yoxsulluq və səfalət içində tapır və dərhal onunla evlənir. Rusiya inqilabı və türklərin Bakını azad etmək məqsədilə Azərbaycana yürüşlərini diqqətlə izləyən Əli rusların Bakını yenidən ələ keçirməsindən sonra Nino ilə İrana yollanır. Nino İranda ev dustağına çevrilməsi səbəbindən özünü tamamilə yalqız və bədbəxt hiss edir. Azərbaycanda ilk demokratik cümhuriyyətin qurulmasından sonra Əli və Nino yenidən Bakıya qayıdır və yenicə qurulmuş dövlətin mədəni həyatında fəal iştirak edirlər. Sonradan Əliyə Azərbaycanın Fransada səfiri vəzifəsi təklif olunur və təklifi Nino da müsbət qarşılayır, lakin Əli imtina edir. O Ninonun özünün İranda necə bədbəxt hiss etdiyin xatırlayır və eyni aqibət ilə qarşılaşmaqdan çəkinir.

Əlinin gənc ömrü rusların 1920-ci ildə bir daha Azərbaycana yönəlmısi ilə başa çatır. Nino isə yenicə dünyaya gəlmiş körpələri ilə Gürcüstana qaçır. Əli xan Şirvanşir Gəncənin bolşeviklərdən müdafiəsi döyüşlərində şəhid olur.