اؤزئییر عؤمرو (آذربایجان فیلم 1981)

"اؤزئییر عؤمرو" فیلمی

      آذربایجان فیلم (1981)

یؤنتمن: رافیق داداشوف

سناریو: آنار رضایئف

  فیلم بسته‌کار اوزئییر حاجی‌بیگلی‌نین اوشاقلیق و گنجلیک ایل‌لرینی، اونون موسیقی عالمینده ایلک مووفّقیت‌لر قازاندیغی، ایستعدادلی یازیچی، ژورنالیست، ایجتیماعی خادیم کیمی فعالیته باشلادیغی بیر دؤورو احاطه ائدیر. صنعتکار، موباریز ضیالی، گؤزل اینسان. تاماشاچی‌لار بو نجیب کئیفیت‌لرین هامیسینی اوزئییر حاجی‌بیگلی‌ده گؤرور و داهی بسته‌کارین حیات و یارادیجی‌لیق یولو، اونون معاریفچی‌لیک فعالیتی، یازیچی‌لیق مهارتی ایله تانیش اولورلار. فیلمده بسته‌کارین آیری-آیری اثرلری، او جومله دن  " لئیلی و مجنون " او،  " آرشین مال آلان " ای و  " کوروغلو "-سونون صحنه طالعیی ده اؤز عکسینی تاپمیشدیر. 

  فیلمده شوروی دؤولت فیلم‌فوندوندان و آذربایجان مرکزی دؤولت کینوفوتوسندلر آرشیوینده ساخلانیلان بدیعی و سندلی فیلملردن آلینمیش فراقمنت‌لردن ایستیفاده اولونموشدور. 

  فیلمده اوزئییر حاجی‌بیگلی‌نین اثرلری و آذربایجان خالق موسیقیسی، هابئله آذربایجان، روس و غربی اوروپا بسته‌کارلاری‌نین اثرلریندن پارچالار سسله‌نیر. 

  فیلمده  " کولک‌لر شهری " ،  " آرشین مال آلان " ،  " او اولماسین، بو اولسون " ،  " دوغما خالقیما " ،  " بسته‌کار مسلم ماقومایئف "  فیلم‌لرینده کی  کادرلاردان ایستیفاده اولونموشدور. 

    فیلم ایکی سریالی‌دیر.  

او اولماسین بو اولسون (مشهدی عباد فیلمی)

او اولماسین، بو اولسون — 1956-جی ایلده حسین سیدزاده طرفیندن چکیلمیش فیلم.^[۱][۲]

مضمون

  فیلمده 1910-جو ایلده باکی‌دا جریان ائدن حادیثه‌لر گؤستریلیر. ایکی گنجین — سرور (عارف میرزه‌ قولی‌یئو) و گولنازین (تامارا گؤزلووا)^[۳] بؤیوک و عولوی محبتیندن، محبتین پولا، جهالته و فئودال قالیق‌لارینا غالیب گلمه‌سیندن بحث اولونور. اساس قهرمان‌لارلا یاناشی فیلمده روستم بیگین بیر چوخ دوست-تانیشی: تاجیرلر، آلوئرچی‌لر، قوچولار، مورتجع، ساتقین ژورنالیست‌لر ده اؤز عکسینی تاپیر. لاکین یؤنتمن منفی قووّه‌لری بئله اینسانا سئودیرمگه نایل اولموشدور. 

فیلم حاقیندا

•   بسته‌کار اوزئییر حاجی‌بیگلی عئینی‌آدلی اوپراسی اساسیندا اکرانلاشدیریلمیشدیر. 
•   فیلمده موغنّی خان شوشینسکی قوناق‌لیق صحنه‌سینده " کورد-شاهناز "  موغامینی ایفا ائدیر. 
•   یئنگه رولونو اوینایان آکتریسا منور کلنترلی قاپی‌نین ده لیگیندن ایچری باخارکن غفلتاً سرور چیخیر و یئنگه‌نی یئره ییخیر. بو مقامدا یئره ییخیلان آکتریسا کیچیک بارماغینی سیندیرمیشدی. لاکین همین چکیلیش‌لر بیتندن سونرا چکیلیش قروپو آکتریسانین بارماغی نین سیندیغینی بیلمیشدیلر. 
•   فیلمده موغنی توکزبان ایسماعیلووا  " سگاه "  موغامی اوستونده اوخویور. 
•   فیلم آذربایجانین ایلک رنگلی بدیعی فیلمی‌دیر. 
•   اوپرانی ایلک دفعه  1918-جی ایلده واقرام پاپازیان ایله س.لاککا فیلمه چکمگه جهد ائدیر و خانژونکووون ^[۴]او زامان یئنی تأسیس اولونموش یالتا استودیوسوندا چکیلیش‌لره باشلانیر.^[۵] لاکین بو ایلک فیلم اوغور قازانا بیلمه دیگی اوچون تئز ده سیرادان چیخیر.^[۶]
•   آسیا و آفریقا اؤلکه‌لری‌نین بین الخالق داشکند کینوفستیوالیندا گؤستریلن کینوکومدی او واخت یوکسک قیمت آلمیشدی. فیلمین خاریجی اکران‌لارا چیخیشی دا اوغورلو اولدو. شوروی خاریجی اؤلکه‌لرله مدنی علاقه‌لر ایداره سی‌نین صدری آ.داویدوف آذربایجان سینماتوقرافچی‌لاری ایتتیفاقی‌نین بیر کاتیبی حسین سیدزاده یه گؤندردیگی مکتوبوندا یازیردی:  " " او اولماسین، بو اولسون " فیلمی 40 اؤلکه‌یه، او جومله‌دن ایران، عراق، یوقوسلاوی، ژاپون، اوتریش، آمریکا، سوئیس و مجاریستانا ساتیلیب " . داها سونرالار فیلم داها 10 اؤلکه‌یه ساتیلدی. بونونلا بئله، کینولنت باکی کینوتئاترلاریندا نوماییش ائتدیریلرکن، جومهوریت مطبوعاتیندا  " مووفقیت‌سیز فیلم "  باشلیقلی کسکین تنقیدی مقاله درج ائدیلمیشدی.^[۷]چکیلیش‌لر ایل‌یاریم داوام ائدیب و آپاریجی آکتیورلارا او واختین پولو ایله هر چکیلیش گونو اوچون 60 مانات قونورار وئریبلر. او واخت‌لار آذربایجانا قاسترول سفرینه گلمیش هیند سینماتوقرافچی‌لاری بیر نئچه آذربایجان فیلمینه باخدیقدان سونرا داها چوخ اوستون‌لوگو حسین سیدزاده نین فیلم‌لرینه وئرمیشدیلر. حتّی هیند کینوسونون یارادیجیسی راج کاپور اونو هیندیستانا دعوت ائتمیشدی:  " گئدک هیندیستانا، اورادا فیلم چکرسن، سنی میلیونچو ائده‌رم " .  " او اولماسین، بو اولسون "  اکران‌لارا چیخاندان سونرا کینوشوناسلار فیلمی تنقید ائتمیشلر:  " هئچ بیر استتیک قانونا تابع اولمایان، معناسیز و ذؤوقسوز چکیلمیش صحنه‌لر، لوزومسوز ووروشما، قاچیشما، های-کویلر، عئیبجر اویونبازلیقلار، گاه ناتورالیستجه‌سینه، گاه دا غئیری-ایناندیریجی شیشیرتمه لر طرزینده وئریلمیش عجایب کادرلار... هر شئیدن اول ایسه فیلمده مشهدی عباد اوبرازی یوخدور. یؤنتمن ایشی نین پراکنده‌لیگی هر اوبرازدا، هر کادردا اؤزونو گؤستریر " .^[۸]  "  " او اولماسین، بو اولسون "  فیلمینده تاماشاچی‌لارین اعتیراضینا سبب اولان قوصور... کینوکومدی‌ده اولمایان، سونرا علاوه  ائدیلمیش پریمیتیو احوالات‌لار — بازاردا قوچولارین داواسی، روستم بییگن ائوینده قوناق‌لارین قالماقالی، حامامدا وئریلن چیرکین ناتورالیست صحنه‌لر و س. کیمه لازیم ایدی؟ بو احوالات‌لار فیلمده او قدر ایشیق، او قدر های-کویله وئریلمیشدیر کی، کومدی‌نین اساسینی تشکیل ائدن ایجتیماعی موتیولر کؤلگه ده قالیر... فیلمده تاماشاچی‌یا تقدیم ائدیلن مشدی عباد ایسه تامامیله باشقادیر... بونون تقصیری رولون یانلیش تراکتووکاسیندادیر. بلا بوراسیندادیر کی، یؤنتمن نئجه چالمیشسا، آکتیور دا ائله اوینامیشدیر " .^[۹][۱۰]
•   یؤنتمن حسین سیدزاده فیلمده باش رولا-مشهدی عباد رولونا آکتیور میرزاغا علی‌یئوی چکه‌جکدی. لاکین چکیلیش‌لر یئنیجه باشلامیشدی کی، آکتیور دونیاسینی دییشدی. بوندان سونرا یؤنتمن یئنی مشهدی عبادی-علی‌اغا آغایئوی تاپمالی اولدو.
•   2016-جی ایلده مکزیکین پایتاختی مکزیکوسیتی شهرینده آذربایجان کینوسو گونلری چرچیوه سینده نوماییش ائتدیریلمیشدیر.^[۱۱]

فیلمین هئیتی

  فیلم اوزرینده ایشله ین‌لر

  اثرین مؤلیفی: اوزئییر حاجی بیگلی (تیترلرده یوخدور)

  سناریو مؤلیفی: ثابت رحمان 

  قورولوشچو یؤنتمن: حسین سیدزاده 

  قورولوشچو اوپراتور: علی‌ستار آتاکیشی‌یئو 

  گئییم رسامی: علی‌ستار آتاکیشی‌یئو 

  قورولوشچو رسام: جبرائیل عظیموو، نادیر زینالوف

  بسته‌کار: اوزئییر حاجی‌بیگلی (تیترلرده یوخدور) 

  سس اوپراتورو: عزیز شیخوف

  موسیقی رداکتورو: فکرت امیروف

  یؤنتمن: شعاع شیخوف

  اوپراتور: میرزه مصطفی‌یئو

  گریم رسامی: گئورگی پاریساشویلی 

  مونتاژ اوزره آسسیستنت: آ. فیلیمونووا 

  چالیر: اوزئییر حاجی‌بیگلی آدینا آذربایجان دؤولت سیمفونیک اورکستری 

  دیریژور: فکرت امیروف

  فیلمین دیرکتورو: دانییل یئودایئو 

  اوپراتور آسسیستنتی: توفیق سلطانوف(تیترلرده یوخدور)

  قوراشدیریلمیش صحنه‌لرین اوپراتورو: سئرگئی کلیوچئوسکی (تیترلرده یوخدور) 

  قوراشدیریلمیش صحنه‌لرین رسامی: میرزه رفعی‌یئو (تیترلرده یوخدور) 

  یؤنتمن کؤمکچیسی: رامیز علی‌یئو (تیترلرده یوخدور)

  ماهنی ایفا ائدن: میرزه بابایئو (مشهدی عباد)، فیرنگیز احمدووا (گولناز) (تیترلرده یوخدور) 

  رقص قورولوشچوسو: علی‌بابا عبدالله‌یئو (تیترلرده یوخدور) 

  یؤنتمن آسسیستنتی : علی‌ستار ملکوف

  رول‌لاردا

  علی‌آغا آغایئو — مشهدی عباد 

  عاریف میرزقولی‌یئو — سرور 

  تامارا گؤزلووا — گولناز 

  آغاصادق گرای‌بیلی — روستم بیگ 

  بارات شکینسکایا — صنم 

  اسماعیل افندی‌یئو — حسنقولو بیگ 

  مصطفی مردانوف— حسن بیگ 

  اسماعیل عثمانلی — ریضا بیگ 

  محسن سنانی — قوچو عسگر 

  لطفعلی عبدالله‌یئو — بالا اوغلان 

  احمد احمدوف(احمد احمدوو-روملو کیمی) — هامبال 

  رضا افقانلی — جلیل محمدقولوزاده 

  آغاحسین جاوادوف— بیگ 

  عادل ایسگندروف— قوچو 

  صادق صالح باقروف— میرزه علی اکبر  صابر 

  حسن‌آغا سالایئو — عظیم عظیمزاده 

  نصرت فتح‌الله‌یئو 

  منور کلنترلی — یئنگه 

  لطفی محمدبیلی — سرورین دوستو 

  مخلص جنی‌زاده — سرورین دوستو 

  ف. علی‌زاده 

  فایق مصطفی‌یئو — سرورین دوستو 

  افراسیاب محمدوف— سرورین دوستو 

  عثمان حاجی‌بیگوف

  موللاغا ببیرلی — حامام صاحیبی مشهدی عضنفر

  سونا حاجی‌یئوا — چادرالی قادین 

  محمدصادق نوری‌یئو — بازارداکی آدام 

  یوسیف یولدوز — بیگ 

  علی‌حیدر حسن‌زاده — بیگ 

  محمد صادقوف— بیگ 

  امینه دیلبازی — رقاصه 

  صادق حسینوف— قوچو 

  جبار علی‌یئو — قوچو 

سلیمان تاغیزاده — قوچو 

  رامیز مصطفی‌یئو — حسین عربلینسکی (تیترلرده یوخدور)

  خان شوشینسکی — موغنی (تیترلرده یوخدور) 

  کامل داداشوف— رقص ائدن کیسه‌چی (تیترلرده یوخدور) 

  بهرام منصوروف— تار چالان (تیترلرده یوخدور) 

  طلعت باکیخانوف— کامانچادا چالان (تیترلرده یوخدور) 

  توکزبان اسمائیلووا — موغنی (تیترلرده یوخدور) 

  اکبر فرضعلی یئو — ضیالی (تیترلرده یوخدور) 

  کبری ابیلووا — قارمون چالان (تیترلرده یوخدور) 

  فیلمی سسلندیرن[رئداکته | اساس رئداکت] 

  علی زئینالوف— سرور (عارف میرزه قولی‌یئو) 

  لیلا بدیربیلی-گولناز (تامارا گؤزلووا) 

سیتات‌لار

  مشهدی عباد: حئیوان اؤزونسن. 

  مشهدی عباد: جهنم اول، آخماغین بیری، آخماق. منه مئیمون دئدیگین بس دئییل، هله بیر ال ده وئریرسن. 

  مشهدی عباد: هئچ حنانین یئری‌دیر !؟ 

فیلمه باخ

او اولماسین بو اولسون

اتک یازی‌لار

1. ↑ 2011-ci ilin yubilyar filmləri". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.
2. ↑ “"O olmasın, bu olsun" operettasının 100, eyniadlı filmin isə 55 illiyinə həsr olunmuş konfrans keçirilib” //Paritet.- 2011.- 23-25 aprel
3. ↑ Gözəlova, T. “Məşədi İbad”dakı maraqlı yerlərin çoxu kəsildi: [“O olmasın, bu olsun” filmində Gülnaz rolunu canlandıran Tamara Gözəlova ilə söhbət] //Azadlıq.- 2011.- 1 fevral.- S.13.
4. ↑ А.А. Ханжонков. Первые годы русской кинопромышленности. Изд. "Искусство", 1937.- стр. 216.
5. ↑ M.Qurbanov, Ə.Qulubəyov "Kino sovetskoqo Azerbaydjana" Bakı, Azdövlətnəşr, 1969, səh 4
6. ↑ Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.
7. ↑ "Kommunist" qəzeti, 9 dekabr 1956-cı il
8. ↑ "Kommunist", 09.12 1956
9. ↑ "Ədəbiyyat və İncəsənət", 09.12.1956.
10. ↑ "O olmasın, bu olsun: böyük aktyorların benefisi", Ekspress qəzeti, 13.03.2003, Ulduzə Qaraqızı.
11. ↑ 525.az (21.05.2016). "Meksikada Azərbaycan Kinosu günləri" (azərb.). 525.az. İstifadə tarixi:2016-05-24.

قایناق‌لار

• Журнал "Советский экран", 1957, № 19, стр. 5.
• Şəmsəddin Abbasov. “Sovet Azərbaycanının kinosu” //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
• Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред.С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
• Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 383.
• Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 106; 118; 122-124; 144.
• Həsənova, T. “Üzeyir Hacıbəyov və Azərbaycan kinosu”. //Kino.- 2006.- 29 sentyabr.- səh. 7.
• Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
• "Bəs mənim bir abasım hara getdi?" //Odlar yurdu.- London, 2008, dekabr.- № 002.- səh. 15.
• Kənan, A. “"O olmasın, bu olsun" filmi haqqında” //Kaspi.- 2011.- 25-27 iyun.- səh. 21.