گونئی آذربایجان ادبیاتیندا شهریار مرحله‌سی

​

گونئی آذربایجان ادبیاتیندا شهریار مرحله‌سی 

  ائسمیرا فواد 

  فیلولوژی اوزره علم‌لر دوکتورو      

   1925-جی ایلده ایران خاندانینی فارس منشالی پهلوی سولاله‌سی‌نین الینه کئچمه‌سیله گونئی آذربایجاندا ایجتیماعی فیکرین اینکیشافی و مدنی ترقّیسی ساحه‌سینده درین بؤهران‌لار یارانمیش، خالقین حیاتیندا، دوشونجه طرزینده و یاشاییشیندا دییشیک‌لیک‌لر، جیدی سیاسی آشینمالار باش وئرمیشدی. چونکی پهلوی رژیمی ایراندا آذربایجان تورکجه‌سینده یازیب-اوخوماغی، ایجتیماعی یئرده، حتّی کوچه‌ده ده تورکجه دانیشماغی یاساق ائتمیشدی. بو دؤورده آذربایجان تورکجه‌سینده یازان شاعیر و یازیچی‌لار حبس اولونور، گوللـه‌له‌نیر، سورگونه گؤندریلیردی. تورکجه یازیلمیش کیتاب‌لار تونقال‌لاردا یاندیریلیردی. بو قاداغا و تعقیب‌لر 1979-جو ایل ایران ایسلام اینقیلابینادک داوام ائتدی. اوستاد شهریارین  "حئیدربابایا سالام"  منظومه‌سی‌نین ایراندا و بوتون یاخین شرقده  "‌حئیرت، ائی سؤز‌"  افکتی یاراتماسی دا اصلینده بو آغیر قاداغا و یاساق‌لار دؤورونده آذربایجان تورکجه‌سی‌نین میلّی دوشونجه ایله یئنیدن قوووشوب بولاق تک چاغلاماسی ایله باغلی ایدی. هم ده بو مشهور پوئما گونئی آذربایجان ادبیاتیندا شهریار مرحله‌سی‌نین و ادبی مکتبی‌نین یارانماسینا گتیریب چیخاردی.  

استاد شهریار: انس و جن ( با ترجمهٔ فارسی)

انس و جن ( با ترجمهٔ فارسی)

بار ایلاها سن بیزه وئر بو شیاطیندن نجات

اینسانین نسلین کسیب ، وئر اینسه بو جیندن نجات

بیزدن آنجاق بیر قالیرسا ، شیطان آرتیب مین دوغوب

هانسی رؤیا ده گؤروم من ، بیر تاپا میندن نجات

بئش مین ایلدیر بو سلاطینه گرفتار اولموشوق

دین ده گلدی ، تاپمادیق بیز بو سلاطیندن نجات

بیر یالانچی دینده اولموش شیطانین بیر مهره سی

دوغرو بیر دین وئر بیزه وئر بو یالان دیندن نجات

هر دعا شیطان ائدیر ، دنیا اونا آمین دئییر

قوی دعا قالسین ، بیزه سن وئر بو آمیندن نجات

ارسینی تندیرلرین گودوشلاریندا اویناییر

کیمدی بو گودوشلارا وئرسین بو ارسیندن نجات

یا کرم قیل ، کینلی شیطانین الیندن آل بیزی

یا کی شیطانین اؤزون وئر بیرجه بو کیندن نجات

اؤلدورور خلقی ، سورا ختمین توتوب یاسین اوخور

بار ابلاها خلقه وئر بو حوققا یاسیندن نجات

شورویدن ده نجات اومدوق کی بیر خئیر اولمادی

اولماسا چای صاندیقیندا قوی گله چیندن نجات

من تویوق تک ، اؤز نینیمده دوستاغام ایللر بویو

بیر خوروز یوللا تاپام من بلکی بو نیندن نجات

" شهریارین"دا عزیزیم بیر توتارلی آهی وار

دشمنی اهریمن اولسون ، تاپماز آهیندن نجات

ترجمهٔ فارسی

بار خدایا تو ما را از چنگ این شیاطین نجات بده

نسل انسان را بریده : انسان را از چنگ این جن نجات بده

از ما اگر یکی می ماند ، شیطان هزار می زاید و اضافه می شود

در کدام رویا می توانم ببینم ، که یک از چنک هزار نجات یابد

پنج هزار سال است که گرفتار این سلاطین شده ایم

دین هم آمد ، از چنگ سلاطین نجات پیدا نکردیم

یک دین دروغین هم یکی از مهره های شیطان شده است

دینی حقیقی به ما بده ، ما را از این دین دروغین نجات بده

هر دعائی که شیطان می کند ، دنیا آمین می گوید

بگذار دعا بماند ، تو به ما را از چنگ آمین نجات بده

کارد ( تنورشان ) داخل کوزه شان می رقصد

کیست که این کوزه ها را از چنگ کارد تنور نجات دهد

یا کرم کن ، از چنگ شیطان کینه توز نجاتمان بده

یا که خود شیطان را از چنگ این کین نجات بده

مردم را می کشد ، سپس برایش ختم گرفته و یاسین می خواند

بار خدایا خلق را از چنگ این یاسین و حقه نجات بده

امید نجات از شوروی داشتیم که خیری ندیدیم

یکباره بگذار در صندوقچه چای از کشور چین نجات بیاید

من مانند مرغی ، سالهاست که در لانه خود زندانیم

خروسی بفرست تا بلکه از این زندان نجات یابم

عزیز من « شهریار » هم آهی پر اثر دارد

دشمنش اهریمن هم باشد نمی تواند از آه او نجات یابد