آذربایجانچی‌لیق و تورکچولوگون قارشی‌لیقلی موناسیبت‌لری

 

 آذربایجانچی‌لیق و تورکچولوگون قارشی‌لیقلی موناسیبت‌لری 

  بو دؤورده آذربایجانچی‌لیق ایدئولوژی‌سی‌نین اساسیندا وطن اخلاقی، وطنچی‌لیک دویغوسو دورور. آذربایجان خالقی‌نین وطن اخلاقی، واحید دؤولتچی‌لیک شوعورو اوغروندا، وطنین ایشغالی و شخصیت آزادلیغی اوغروندا موباریزه‌سینده عوموم میلّی ایدئیا و ایدئولوژی‌‌لر حل‌‌ائدیجی رول اویناییردی. 

  آذربایجانین گونئی‌یه و قوزئی‌یه، خانلیق‌لارا پارچالانماسی، واحید میلّی شوعورون و میلّی ایدئولوژی‌‌نین تشکّولونه انگل اولدو. آذربایجانچی‌لیق ایدئولوژی‌سی بو دؤورده شرق و غرب دَیرلری‌نین سنتز شکلینده تظاهور ائتدی. عنعنه‌وی شرق ایدئولوژی‌لریندن گلن نور، عرفان، کمال ذکا، بشری‌لیک و معاریفچی‌لیگین عوضوی وحدتیندن عیبارت اولان آذربایجان ایدئولوژی‌سی تورکچولوک، ایسلامچی‌لیق، اوروپاچی‌لیق و آذربایجانچی‌لیقلا قوووشدو. بو دؤورون ایدئولوژی‌سینده جمعیت، اینسان، معنویات، میلّی-معنوی دَیرلر اؤن پلانا چکیلدی. 

 19. عصرین سونلاری، 20. عصرین اوّل‌لرینده فعالیت گؤسترن ایدئولوق‌لارین یارادیجی‌لیق‌لاری سایه‌سینده میلّی ایدئولوژی‌‌ فورمالاشدی.19.عصرده ایکی بؤیوک تورکچو م.ف.آخوندزاده و اسماعیل بیگ قاسپیرالی اؤز  "ترجومان"-ی ایله تورکچولوگو تبلیغ ائدیر، 20. عصرین اوّل‌لرینده ایسه علی‌بیگ حسین‌زاده، احمد‌بیگ آغااوغلو و علی‌مردان بیگ توپچوباشوف اوزون ایللر بویو حاکیم اولان سوننی‌لیک و شیعه لیک آنلاشیلمازلیق‌لارینی اورتادان قالدیراراق، تورکچولوک و ایسلامچی‌لیق فیکیرلری اطرافیندا بوتون آذربایجانلی‌لاری توپلاماغا چالیشدیلار. اونلارین هر بیری‌نین یارادیجی‌لیغیندا میلّی آزادلیق اوغروندا ایمپریالیزمه قارشی موباریزه آپاریجی یئر توتوردو. البته، دونیادا بنزری اولمایان ایمپریالیزم سانسورونو آشیب، بیرباشا میلّی-آزادلیق ایدئیاسینی تبلیغ ائتمک غئیری-مومکون ایدی. اونا گؤره ده، قئید ائتدیگیمیز ضیالی‌لارین اکثریتی‌نین اثرلرینده آذربایجانچی‌لیق ایدئیالاری اؤنه چکیلیردی. ا.آغااوغلو خالقی ایسلام ایدئیالاری اطرافیندا جمع‌لشدیرمکدن توتموش میلّی اولماغا قدر بوتون اوصول‌لاری مقبول ساییردی. ع.‌حسین‌زاده تورک دونیاسی ایدئیاسیندا آذربایجانلی‌لارین کؤکلرینی آراشدیریردی.

  ع.حسین‌زاده‌نین نشر ائتدیردیگی  " فیوضات "-این تبلیغ ائتدیگی ایدئیالار آراسیندا تورکچولوک و آذربایجانچی‌لیق اساس یئر توتدو کی، بو آختاریش مئییل‌لری ده سونراکی ایللرده داها گئنیش و چوخ‌پلانلی شکیلده اینکیشاف ائتدیریلمیشدیر.