Bağban Həsənin Hekayəsi
Ramiz Rövşən
Bağban Həsən bir gülməli adamdı,
Bu dünyada sevdiyi söz “atam”dı.
Daşa da “atam” deyərdi,
ağaca da,
adama da.
Mənə də “atam” deyərdi,
atama da.
Söyəndə də, döyəndə də
“atam” deyərdi.
…anadangəlmə
atadan yetim idi bağban Həsən…
***
Bağban Həsən evlənmədi, ata olmadı,
Totuq əllər
toxunmadı yaxasına.
Yuxusunda
çılpaq-çılpaq xanımları
görməyi arzulardı,
Çılpaq-çılpaq ağaclar
girərdi yuxusuna.
…bir gün yuxusuna bir ağac girdi;
üstü meyvə dolu armud ağacı –
bircə yarpağıda yoxuydu ancaq.
Armudlar yupyumuru xanımlardılar,
Budaqlarda
bardaş qurub əyləşmişdilər,
Hamısı da dəymişdilər yetişmişdilər,
Hansına əlini toxundurdusa
o saat qırılıb yerə düşdülər.
…səhərəcən
bir armudda qalmamışdı budaqda,
Səhərəcən təkcə yatdı yataqda…
***
Evlənsə
qız tapılardı
nə qədər desən,
Görünür evlənmək yoxdur baxtında.
İllər ötdü… və lap qoca vaxtında
bir qız sevdi bağban Həsən.
Qız şəhər qızıydı, müəlliməydi,
Ananın bir dənəsiydi,
gəlmişdi kəndə.
Sonar anası da dözmədi, gəldi,
Və bir ev verdilər
ana-balaya,
Yazıq bağban Həsən düşdü bəlaya;
sığal çəkib üst-başına,
gündə yüz yol dolandı
o evin başına.
Hamı bir yerə yozdu
bu get-gəlin mənasını,
Yığışıb aldılar bağban Həsənə
qızın dul anasını…
***
Və o gündən gecələr
yatağını doldurdu
qadın nəfəsi, qadın əti.
Və o gündən gecələr
bağban Həsən yuxu görmədi.
Bir gün, bir ay, bir il
yuxu görmədi bağban Həsən.
Pis yaşamırdı deyəsən,
Bığaltı qımışırdı soruşanda: – Necəsən?...
Eləcə
ölənəcən yaşardı bəlkə də,
Günlərin bir gecəsi
armud ağacı
girməsəydi yuxusuna;
üstü yarpaq dolu armud ağacı, –
bircə meyvəsi də yoxuydu ancaq.
Ha baxdı bağban Həsən, ha baxdı;
ən hündür budaqda,
gözdən uzaqda
bir armud vardı.
Əlini uzatsa əli çatmazdı,
O budağa çıxmağa
hünəri çatmazdı bağban Həsənin.
Ha baxdı bağban Həsən, ha baxdı,
Çağırdı: – Hardasan, a bəxtim?!.
Və birdən haradansa
qapqara bir quş
Girdi yuxusuna bağban Həsənin,
başladı armudu dimdikləməyə.
Bir daş atdı bağban Həsən,
quşa dəymədi.
Birini də atdı, yenə dəymədi.
Atdı birini də…
Armuda dəydi daş,
qırıldı armud,
çığırdı armud,
Çığıra-çığıra düşdü budaqdan.
Ha baxdı bağban Həsən, ha baxdı;
Armud nə gəzirdi?!..
Bir qız üzüquylu düşmüşdü yerə,
qan axırdı saçlarının arasından.
…qara quş uçub getdi
bağban Həsənin yuxusundan…
***
Səhər ölüncə döydü
arvadını bağban Həsən.
Camaat yığıldı səsə,
qız da gəldi,
Hönkür-hönkür ağladı bağban Həsən
qızı görüncə.
Qız anasını da apardı, getdi.
…axşam ana-bala kənddən köçdülər…
***
Və o gündən gecələr
bir quru, qupquru armud ağacı
rahatlıq vermədi bağban Həsənə.
Girdi yuxusuna
gözünü yuman kimi.
Bir gün belə
Bir ay belə…
Bir il belə…
Və günlərin bir gecəsi
bağban Həsənin evindən
səhərəcən balta səsi yayıldı, –
yayıldı çölə-eşiyə.
Səhər gün işığı düşdü
pəncərədən içəri,
düşdü yorğan-döşəyə.
Bağban Həsən yoxuydu,
bir balta varıydı yorğan-döşəkdə,
didim-didim didilmişdi tiyəsi…
…o gündən bağban Həsəni
“gördüm” deyən olmadı…