داستایئوسکی‌نین حکایه‌سی محمدامین رسول‌زاده‌نین ترجومه‌سینده

 

داستایئوسکی‌نین  حکایه‌سی محمدامین رسول‌زاده‌نین ترجومه‌سینده 

  قارتال

  م.ف.داستایئوسکی     

     قارتال جینسیندن  " قارا قوش "  دخی بیر مودّت بیزیم محبس دایره‌سینده یاشادی. کیم ایسه اونو یارالی و ازیلمیش بیر حالدا دایره‌یه (حیطه) گتیرمیشدی. زاواللی اوچا بیلمیردی، ساغ قانادی یئردن سورونور، بیر آیاغی دا آرخاسیندان گلیردی. اطرافداکی ایزدیحامی نئجه دؤنه‌رک قورخونج بیر باخیشلا سئیر ائتدیگینی و اؤز حیاتینی باها بیر قیمته ساتماق اوچون دیمدیگی‌نین نئجه بیر تؤور تهدید اولاراق آچیلیب-یومولدوغونو ایندی ده خاطیرلاییرام.    

  ایزدیحام اونو سئیر و تاماشادان فراغت ائدینجه قارا قوش بیر آیاغی اوزرینده توللانیر، بیر قانادی ایله چیرپینیر، آخسایا-آخسایا قوشور و دایره‌نین بیر بوجاغینا سیخیشیب قالیردی. بو سورعتله قارا قوش اوچ آی تامام دایره‌ده قالدی و هئچ زامان اؤز بوجاغینی ترک ائتمه‌دی. اوّل‌لری تئز-تئز گلیر، اونا تاماشا ائدیر و  " شاریک "  کؤپگی دخی اوستونه قیسقیردیردیلار.  " شاریک "-ده جسارتله آتیلیر، فقط پَک یاخین گئتمگه قورخوردو. بو ایسه محبوس‌لارین کئیفینه گلیردی. 

-‌ وحشی تسلیم اولمور! - دئییردیلر. 

  سونرا  " شاریک "  ده قارتالا آرتیقلاماسی ایله اذیت وئرمگه باشلامیشدی. کؤپگین قورخوسو دا آرتیق گؤتورولموش، قیسقیردیلدیغی زامان زاواللی قوشون یارالی قانادیندان یاپیشیردی. قارتال دیمدیگی، جایناغی و وار قووّتیله چیرپینیر، موتعذیبانه (اذیتلی) بیر حالدا مودافیعه  اولونور، یارالی بیر پادشاه کیمی اونا تاماشا ائدن‌لری آجیلی بیر باخیشلا سوزوردو. آخیری هر کس یورولور و قارا قوشو اونودوردولار.    

  مع‌مافیه (بونونلا بئله) هر گون قوشون یانیندا بیر پارچا تزه اتله بیر قاب سو گؤرمک اولاردی. کیم ایسه قارتالی سئویر و اونا گؤز یئتیریردی. اوّل‌لری او، یئمک ده ایسته‌میردی. حتّی بیر نئچه گون یئمه‌دی ده. نهایت، یئمگه باشلادی. فقط، هر حالدا الده و یاخون(یاخین) اینسان حوضوروندا وئریلن یئمک‌لری قبول ائتمزدی. چوخ کره اولدو کی، من اونو اوزاقدان سئیر و تدقیق ائتدیم. اؤزونو یالقیز حساب ائله‌دیگی زامان‌لار، بعضاً بوجاغیدان دیشاری چیخیر و یگیرمی قدم بیر مسافه طی ایله تکرار یئرینه دؤنور. یئنه مؤوقعییندن چیخیر، تزه‌دن عوْودت ائدیردی (گئری‌یه دؤنوردو). 

  منی گؤرور- گؤرمز قارتال یئرینه قوشور، باشینی آرخایا آتاراق دیمدیگینی آچیر و توکلرینی اورپه‌ده‌رک حربه حاضیرلانیردی. من اونو هر جور تلطیف و نوازیشله اؤزومه رام ائده بیلمیردیم، دیمدیکله‌ییر، چیرپینیر، الیمده کی  اتی آلمیر و دایما قورخونج گؤزلرینی گؤزلریمه دیکیب باخیر، بیر آن غفلت ائتمیردی. أوَت، او کیمسه‌یه اعتیماد گؤسترمیر، کیمسه ایله صولح ائتمیر، باریشماز بیر دوشمن قالاراق اؤلومونو گؤزله‌ییردی. 

  آرتیق ایکی آی اولدو کی، کیمسه قارا قوشو خاطیرلامیر، اونو دوشونموردو. فقط سون گونلرده هر کسده اونا قارشی بیر مرحمت حیسّی اویاندی، قارتالی دایره‌دن خیلاص ائتمگه قرار وئردیلر. محبوس‌لاردان بعضیسی:  " اؤلسه ده باری دایره‌ده - محبسده اؤلمه‌سین" دئدیلر. 

  باشقالاری:  " دئمک، آزاد و خشین (سرت) بیر قوشدور، محبس دایره‌سیله تلطوفی (رفتار) - قلب ائده بیلمیر " ، - دئیه بیان ائتدیلر. 

  بیزیم کیمی دئییل، دئمک، - دئیه بیر باشقاسی علاوه  ائله‌دی. 

  بس گؤرمورسن کی، او قوشدور، بیز آدامیق. 

    قارتال بیلمیرسینیز، آرکاداش‌لار، اورمان‌لارین پادشاهی‌دیر... - دئیه بوش‌بوغاز اسکوُراتوْف باشلادی... فقط بو کره اونا قولاق آسان اولمادی. 

  بیر کره ناهاردان سونرا ایدی کی، طبیل وورولدو. 

  ایشه گیرمک زامانی گلمیشدی. ایشه یئنه قارتالی آلدیلار. دیمدیگینی سیخدیلار  چونکی او، مودهیش بیر سورعتده هوجوم ائدیردی. حاصارا ایردیلر، قوشو یولا سالان 20 کیشی فؤوق‌العاده بیر ماراقلا قوشون هارایا گئده‌جگینی گؤرمک ایسته‌ییردی. غریبه  شئی: هر کس ممنون و موستریح (راحاتلانمیش) کیمی نظره گلیردی. 

  ائله بیل کی، بیر درجه‌‌یه‌دک اؤزلری آزاد اولوردولار. 

  قوشو آپارماقدا  اولان محبوس: 

 - عجایب شئی، نه یامان مخلوق، نه یاخشیلیق ائدیرسن ده دیمدیکله‌ییر! - دئیه کمالی-شفقتله قورخونج قوشا باخماقدا ایدی. 

  میتقا، هایدی، بوراخ گئتسین! 

  سن او شفقتلی باخیشدانسا، اونا حورّیت وئر، حورّیت، او، مرحمت دوشگونو دئییل. 

  قارتالی حاصارین اوزرینه چیخاردیلار و اورادان چؤله بوراخدیلار. بو پاییز گونلریندن سویوق و توتقون بیر گونده ایدی. سارالمیش پاییز صحراسیندا کولک آجیقلی فیشقیریق‌لار وئرییوردو. قارتال ساغ اولان قانادی ایله چیرپینماغا و اولانجا قووّتیله قاچماغا باشلادی. ائله بیل کی، بیزدن اوزاقلاشماغا فؤوق‌العاده عجله ائدیردی. محبوس‌لار ماراقلا باخیر و هارایا گئتدیگینی تعقیب ائدیردیلر.     

  بیریسی موتفکّیرانه: 

-‌ گؤرویورموسان؟ - دئدی. 

-‌ هئچ دؤنوب باخمیر دا- دئیه او بیری علاوه  ائتدی. 

  هئچ بیر دفعه  ده اولسون، دؤنمه‌دی، قاچیر. 

  سنه دؤنوب تشکّورمو ائده‌جک، ظن ائتدین؟ - دئیه اوچونجوسو سوردو... 

  معلوم! حورّیت! آزاد اولموش! 

  دئمک، اسوابوْدا! 

  آرتیق گؤرونمه‌ییر، قارداش‌لار... 

هایدی، نه دورویورسونوز!!! - دئیه موستحفیظلر (موحافیظه‌چی‌لر) باغیردی و هامیسی سوکوت ائده‌رک ایشه باشلادیلار. 

 موترجیمی:   م.ا.رسول‌زاده، 

 " ایقبال " قزئتی، نؤمره 546، 3 ژانویه، 1914

کؤچورن: عباس ائلچین